Αντιγράφουμε από το παρελθόν.

Σε μιαν άλλη ζωή, σε έναν άλλο κόσμο, ακόμη και τα διαδικτυακά beefs των σχολιαστών της μπλογκόσφαιρας, έστω και εξαιτίας της χρονοκαθυστέρησης των αποκρίσεων, αποτιμώνται ως πιο ανώδυνα από το σημερινό Fb κατιναριό. Ή ακόμη-ακόμη τα αντίστοιχα των ίδιων των δημιουργών, εκτός YouTube χωροχρόνου, έπαιρναν στην πιάτσα, την κανονική πιάτσα, διαστάσεις μυθολογικές. Έστω και αν αυτό αφορούσε 50,100, 1000, 2000 άτομα. Μιας ακτίνας μεταξύ Ασανσέρ, χαμογελαστού Woozy στη μαρουσιώτικη αμερικάνικη αγορά, Noiz στο 7+7, orange fat κεφαλών στην Ανδριανού, υπό τους ήχους του κυριακάτικου Atlantis και των video clips στο G TV.

Ναρκοπέδιο το να μιλήσεις για την πρώιμη ελληνική hip hop ιστορία, αυτή που λίγο έως πολύ τελειώνει γύρω στις αρχές των 00s. Αφενός η συναισθηματική απόσταση αμβλύνει τα πάθη, ωραιοποιώντας τις αναμνήσεις, αφετέρου ο κίνδυνος του να βρεθείς σε μια ατέρμονη δίνη συγκρίσεων της πρώτης σκηνής, των μετέπειτα και κυρίως της σημερινής, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε νέα beefs. Δύσκολο να φανταστεί κανείς τον αντίκτυπο εκείνων των groups στο σημερινό πλαίσιο, όπου η εγχώρια παραγωγή έχει δεδομένα μαζικότερη αποδοχή. Σήμερα, επουδενί δε βρισκόμαστε στα μεγέθη ενός live στην πλατεία Κοραή, πριν τα Starbucks, πριν τα φεστιβάλ της Athens Voice, πριν τον trap έρωτα της LiFo, όταν το Παιδί Θαύμα των τότε κραταιών ZN παρέα με τον «εκπεσόντα» Βέβηλο των Βαβυλώνα της Freestyle των Active Member, τραγουδούσαν παρέα για τον εκλιπόντα Πυροβάτη, σε μια σύμπραξη των δύο άτυπων εγχώριων ακτών του ελληνικού hip hop. Ούτε καν στο μέγεθος ενός live των Body Count και του Ice T στο Ρόδον, όπου μετρούσες στα δάχτυλα τους εγχώριους mc που πάτησαν τη σκηνή για ένα mini battle.

Αναγκαίο λοιπόν να θέσουμε ένα σύνολο παραδοχών και δεδομένων γεγονότων.

Στο διαδικτυακό πλαίσιο, οι ακροατές βρισκόμαστε σε περιβάλλον ISDN ταχυτήτων, Napster ανταλλαγών και πληροφοριών στο hiphop.gr forum. Σε bullet points, έχει προηγηθεί η εξής κατάσταση: Beat Street, 1986/1987, breakdance, FFC, Active Member «Διαμαρτυρία», σχίσμα, Μεντζέλος στο ραδιόφωνο, graffiti ως κεντρομόλος, Public Enemy στο Κατράκειο. Πριν φτάσουμε στις κυκλοφορίες της FM Records, στο fanzine Carpe Diem και τις εκδόσεις του Ιωσηφίδη για το «Χρώμα της Πόλης» στις εκδόσεις Οξύ, η ακραιφνής old school  αλυσίδα γειτονιά-σχολείο-παρέα θα δώσει την πληροφορία, θα ορίσει τους ήχους, θα φτιάξει τις ομάδες, «θα αποδράσεις από τα εγκόσμια». Κάτω από τις φιγούρες του Φαϊτάκη ως Bizarre, χρόνια μετά τον Αρτέμη και τον Seen στο Θησείο, παράλληλα με την εισβολή των TXC στο ΑΝ και των Active Member στο Ρόδον.

Εν παραδείγματι, και δίχως καμία διάθεση αυτοβιογραφικής κομπορρημοσύνης μα ως καταγραφή της πιστότητας της άνωθεν αλυσίδας, μπορεί να ήσουν μαθητής δημοτικού στα πέριξ Γαλατσίου και Πατησίων, και παρέα με το μπαμ των Ημισκουμπρίων, 3 συμμαθητές σου να έφτιαχναν και να μοίραζαν μιασπιτικήκασέτα – με outro αφιέρωση στα παιδιά κάθε θρανίου - που έγραφε «Διαρρήκτες». Την ίδια στιγμή, στο παρακείμενο φροντιστήριο αγγλικών θα άκουγες για έναν τύπο που ήταν MC στους ΑΓ και τις ημέρες που πήγαινες διακοπές στο χωριό, εν προκειμένω στη Σπάρτη, κάποια πιτσιρίκια, μεταξύ Γυμνασίου και Λυκείου, θα στήνανε καμβάδες στο πάρκο, θα φωνάζανε τους FFC και μπάντες απ’ όλη την Ελλάδα, πετυχαίνοντας κάτι πρωτοφανές για μια τόσο μικρή και κλειστή κοινωνία. Να τραβήξουν την προσοχή. Παρεμπιπτόντως, ένας από αυτούς επιμένει ως Anser.

Όπως έχουμε ξαναπεί, οι όψιμοι λάτρεις της hip hop κουλτούρας, ένθεν κι εντεύθεν, αρέσκονται και γοητεύονται από την αγοραία αισθητική της, χωρίς να εξετάζουν τα πρόσωπα, εστιάζοντας στις αγορασμένες ή μη παραγωγές, στο πόσα στόματα πρόσκαιρα συμπαρασύρουν, αποσιωπώντας πια τα samples, παραβλέποντας την εγγενή έννοια της rap.  Πλάι στα κόκκινα χαλιά, τα χρυσαφικά, και την ghetto καπήλευση, παραστρατώντας λιγότερο ή περισσότερο στο πλουτίστικο attitude, οι δρόμοι είναι νέτα-σκέτα, δύο.

Από τη μια, ένας χυλός, δίχως αισθητική, στόχο, ταυτότητα, συνείδηση, κόντρα σε ότι γεννήθηκε στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, πολλά χρόνια πριν πέσει στα bling-bling, τις εύκολες γκόμενες και όλες αυτές τις αηδίες. Από την άλλη, είναι κι ο δρόμος που ξεκινούσε από τον Grandmaster Flash και τον Bambaataa, πέρασε μέσα από τους LL Cool J, Beastie Boys, Wu Tang, Public Enemy, Cypress Hill, 2Pac, NWA, Dre, Notorious B.I.G., A Tribe Called Quest, De La Soul, κοντοστάθηκε στον Eminem, τον JayZ, τον Dilla, τον Guru, τον Mos Def, και βαστιέται από τη Little Simz, τον Kendrick, τον Billy Woods. Και σε αυτόν, φώλιαζε είτε το pure fun, ο χαβαλές μονάχα για breakin, αλλά και ένα έρεισμα για το κοινωνικό γίγνεσθαι, επιδερμικό ή βαθύ. Δεν υπάρχει βέβαια λόγος να το εξωραΐζουμε. Κι εκεί η θεματολογία έπεφτε σε ανούσιες βίαιες λούμπες. Κι εκεί η εξωγηπεδική πρακτική, είχε σκοτεινές απολήξεις. 

Ας μην πλατειάζουμε, μιας και ο χώρος ενός podcast προλόγου δε δίνει τον αντίστοιχο ρυθμό των κομματιών που θα ακούσετε. Το απολύτως θετικό στην πρώτη εγχώρια φάση, πέραν του ότι παράλληλα οδηγούσε ως παραπομπή στην ταυτόχρονη και προγενέστερη σκηνή των Η.Π.Α. (και της Γαλλίας εκείνα τα χρόνια) οπότε και διάνοιγε δυνητικά μια διαδρομή για την εξερεύνηση της αφροαμερικάνικης κουλτούρας γενικότερα, ήταν πως ευτύχησε να διαμορφωθεί από μια αρμαθιά ανθρώπους που είχαν ακούσει, συλλέξει, πειραματιστεί, χορέψει και ζωγραφίσει στα χνάρια του δεύτερου άνωθεν δρόμου, στα κατατόπια της old school δισκογραφίας/κουλτούρας, ενώ την ίδια στιγμή, αφουγκραζόντουσαν την άλλη όχθη του ωκεανού, όπου οι δύο ακτές βρίσκονταν στην απόλυτη ακμή τους. 

Το Rock & Roll Circus βγάζει από την κουβέντα τις μετέπειτα πορείες κι αποδίδει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, σε ένα top 10 των πρώτων εγχώριων rap classics, δίχως αξιολογική σειρά, μέσα από τα παρακάτω albums.

FF.C. – Η Απειλή (1998, Polydor)

Οι πρωτεργάτες της σκηνής, τα bboys των 80ies, στην 3^η τους επίσημη κυκλοφορία. Ο καλύτερος MC της γενιάς του ,ο Everlast ως DJ, ο Πετσούκης στη μορφολογία κι ένα ορόσημο στη δισκογραφία της εποχής.

Terror X Crew – Η Γεύση του Μένους (1999, FM Records)

Ο DJ Alx θα έλεγε μερικά χρόνια πριν στην AV “Αγνό battle rap. Μουσικά στην «Γεύση» εμφανίζονται στοιχεία από ελληνική μουσική, funk, soul, electro, disco, ελάχιστα techno, big beat, breaks και φυσικά boom bap.” Αρτέμης κι Ευθύμης στα καλύτερα τους, πριν τη στροφή…

Active Member – Οι Μύθοι Του Βάλτου (1998, Wea)

Τα εξωγηπεδικά, είτε είχαν,  έχουν και θα έχουν σημασία, δεν αναιρούν πως στην 5^η τους κυκλοφορία, παρέδωσαν το magnum opus των παραγωγών τους. Πιστοποιώντας πως ο Foxmoor άρθρωνε προσωπικό λόγο. Πιστοποιώντας πως ο Foxmoor άκουγε δίσκους, είτε από πρώτο είτε από δεύτερο χέρι. Πως αν μη τι άλλο, δεν υπήρξε ως μέτριος στο κουρμπέτι.

Παρεμβολές – Εν Όψει (1999, Universal)

Πάνας και Dash. Η ευρύτερη παρέα των Αντίξοων Παραγωγών, στην τελικά μοναδική κυκλοφορία τους.

ΖΝ – O Πρώτος Τόμος (1998, FM)΄

Αυθόρμητο, μπαφοκεντρικό, ένα εγχώριο “gangsta” δισκογράφημα, με τον ALX να προσδοκά σε WU σύστημα, όμως η συνέχεια να μην έρχεται ποτέ. 

Παιδί Θαύμα – Ρίμα Για Χρήμα (1999, FM)

Επιδραστικό το flow του Τάκη για τη σημερινή σκηνή, η Σούζη ως νταλαβέρι με τον Σκηνοθέτη, ο δίσκος που θα αιωρείται πάνω από κάθε αλήτικη απόπειρα.

Βαβυλώνα – Αρχή Επί Τέλους (1997, Parlophone)

Freestyle Productions,η κολλεκτίβα Βέβηλος, Θηρίο, Κύρος, Μέθυσος, Παράφρων, Πρίγκηπας, Πυροβάτης, “Σάτυρος», υπό τις αντιπροσωπευτικές και δεσμευτικές low bap οδηγίες.

Ημισκούμπρια - Ο Δίσκος Που Διαφημίζετε (1997, FM)

Η σατυρική rap συνέχεια της παράδοσης των Κλυνν και Πανούση, η τριπλέτα που το έκανε commercial, πλατινένιο, εμβολίζοντάς το σε κάθε ακροατήριο.

Razastarr – Τα Πιο Όμορφα Όνειρα Είναι Ανώνυμα (1999, FM)

Στο Avopolis έχει γραφτεί μια από τις πιο άστοχες κριτικές για το εν λόγω lp. H πραγματικότητα το κατέστησε ως το αγνότερο φυλαχτό από εκείνα τα χρόνια.

ΝEBMA - …Όταν Επιστρέψουμε στη Γη (2000, Studio II Records)

Από τη Freestyle, στην ευρύτερη FFC παρέα και έπειτα στο Family του Nivo. Η Τρίτη και ουσιαστικότερη αποτύπωση των δυνατοτήτων τους.

Όσο για τα tracks, περισσότερα στο podcast στα ηχεία σας…

Kεντρική φωτογραφία - Illustration: Αργύρης Λιόσης