Ακόμα ακούς το “Hypnotize” του Notorius B.I.G. σχεδόν σε οποιοδήποτε μαγαζί σέβεται τους πελάτες του, Παρασκευοσάββατο στο κέντρο της Αθήνας, γνωρίζεις όμως ότι η βάση του είναι το Rise του Herb Alpert από το 1979; Είναι που τα 90s δεν σταμάτησαν να είναι επίκαιρα, ειδικά σε δεκαετίες όπως αυτή, όπου οι άνθρωποι που τα έζησαν σαν παιδιά ή σαν έφηβοι έχουν ξεκινήσει να φιλτράρουν τις αναφορές τους σε κάθε τι δημιουργικό που κάνουν. Για παράδειγμα, λίγος κόσμος στη χώρα μας έδωσε βάση στο φίλμ "mid 90s" (2018) που ήταν το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Jonas Hill, αλλά σίγουρα χιλιάδες από τους αναγνώστες μας εκεί έξω αναγνωρίζουν την φάτσα του Hill (από το Superbad) ή έχουν δει μία έστω από τις ταινίες που πρωταγωνιστεί.

(*Στο Netflix stream-άρει μια νέα κωμωδία του με συμπρωταγωνιστή τον Eddy Murphy).

Και αν κάτι σημάδεψε τα 90s πέρα από το grunge και το alternative rock κίνημα (είδη που στη χώρα αποθεώθηκαν από τα μουσικά media), οι αλλαγές που έμελλε να φέρει στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα η hip hop μουσική και οι επόμενοι σούπερσταρ που θα την εκπροσωπούσαν ήταν για πολλούς το τελευταίο σημαντικό κομμάτι που έλειπε από την ολοκλήρωση του παζλ που ονομάζουμε ποπ μουσική.

Για τις εποχές και την εξέλιξη της hip hop έχουν ανοίξει άπειρες συζητήσεις κατά καιρούς. Στις μέρες μας, ευτυχώς, ζητήματα τύπου πόσες golden age υπάρχουν, πως τις ξεχωρίζουμε και ποιος ορίζει τις παραγωγές που καθόρισαν τη κάθε εποχή της ραπ, έχουν απαντηθεί αφενός από τους ίδιους τους μουσικούς και αφετέρου από ουκ ολίγα ντοκιμαντέρ με το “Hip Hop Evolution” να είναι μέχρι στιγμής το πιο συγκεντρωτικό.

 

Αυτό μάλιστα που ορίζει και η Wikipedia σαν golden age, δηλαδή το διάστημα από τα μέσα των 80s μέχρι και τα μέσα των 90s είναι (και όντως είναι αυτό όπως αποδυκνείεται με την πάροδο του χρόνου) η εποχή που μπήκαν τα θεμέλια για την παγκόσμια εμπορική επέλαση του είδους. Σε αυτή τη περίοδο η παλιά σχολή aka oldschool με μπροστάρηδες ονόματα όπως Grandmaster Flash, Afrika Bambaata, Kurtis Blow, συνάντησε την επόμενη γενιά των Run-D.M.C., Eric B &Rakim, Native Tongues, Public Enemy καθώς και το gangsta rap κίνημα της Δυτικής Ακτής και οι κυκλοφορίες ήταν τόσο οριακές που μετέτρεψαν το hip hop, από απαγορευμένο και underground μουσικό είδος σε σοβαρό ανταγωνιστή των charts.

Οι μεγαλύτεροι επικριτές του, τόσο στη χώρα μας όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, δυσκολεύονται να θεωρήσουν ακόμα και σήμερα το hip hop σαν πρωτότυπη μουσική φόρμα. Και ο λόγος είναι η συστηματική χρήση των samples. Δειγμάτων δηλαδή από άλλα μουσικά είδη που υπηρετώντας τον ρυθμό, τη μελωδία ή την ατμόσφαιρα γίνονταν δάνειο στα χέρια των DJs ή των παραγωγών προκειμένου να στηθεί η βάση πάνω στην οποία θα άπλωναν ή θα στρίμωχναν τα ραπς, τις μπάρες ή την ροή της ρίμας, όπως επιθυμούσαν να την καταγράψουν οι MCs.

 

Και ασφαλώς υπήρξαν ολόκληροι δίσκοι βασισμένοι σε samples, άκου το Paul’s Boutique των Beastie Boys (που συνάμα αποτελεί και μνημείο για την ριζοσπαστικότητα στη χρήση των samples ή στο ξεχείλωμα αυτών), άλμπουμ που με τα σημερινά δεδομένα και την σχετική με τα samples νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, θα ήταν αν όχι αδύνατο, σίγουρα ασύμφορο οικονομικά στο να συμβούν.

Παρόλα αυτά, στη δεκαετία (και κάτι) που ορίσαμε σαν χρυσή εποχή, οι παραγωγοί ραπ δίσκων, οι DJs και οι ΜCs έπιασαν ίσως το κορυφαίο και σίγουρα πιο επιδραστικό επίπεδο δημιουργίας του είδους και παρέδωσαν singles και album που ακόμα και σήμερα, κάνουν εκκολαπτόμενους αστέρες της hip hop να αναρωτιούνται για το επίπεδο του υλικού με το οποίο τροφοδοτούν το κοινό τους.

Η πλειοψηφία των κομματιών στα οποία όλοι με κάποιο τρόπο (oh, hi Shazam & whosampled) αναγνωρίζουμε τα originals που έχουν σαμπλαριστεί απουσιάζει από αυτό το αφιέρωμα. Άλλωστε τύποι σαν τον Puff Daddy δεν έχουν ανάγκη μία ακόμη αναφορά στη σύνδεση των Police με το “I’ll Be Missing You”.  Kαι αν όντως έπρεπε να ξεχωρίσουν τρεις από τις πιο κλασσικές περιπτώσεις κομματιών όπως τα “Can I Kick It?”, “Peter Piper” ή το θρυλικό “Apache” μαζί με τα πρωτότυπα, το podcast και το κείμενο φροντίζουν και για αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι το 90s κύμα των rap kids που άκουγαν τις εκπομπές των Stretch Armstrong & Bobbitto Garcia, έκαναν skate και έβγαιναν καθημερινά σε club ή σε block parties, δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον στο να κυνηγήσουν τα samples από τόσο μαζικά hit. Αυτοί όμως που μελέτησαν την βάση της ραπ και έγιναν αργότερα από παραγωγοί - beatmakers, μέχρι DJs, MCs και μουσικοί επιμελητές, αφιερώνοντας σοβαρό διάστημα της ζωής τους στο να καταγράφουν και να συγκεντρώνουν τα essential δισκάκια αυτής της κουλτούρας, σήμερα, μοιραία έχουν στις δισκοθήκες τους, βινύλια που αλλάζουν χέρια για μερικές εκατοντάδες ευρώ ή δολάρια.

Κατά συνέπεια, στον ήχο που οι περισσότεροι «υποθετικά εκπαιδευμένοι» ποπ-ροκ ακροατές θεωρούσαν πιο λιτό, ωμό και δυσπρόσιτο βρέθηκαν να επιπλέουν samples από τις σκονισμένες πλην άκρως σημαντικές γωνιές της jazz, της soul, της φανκ και των παγκόσμιων grooves. Για χρόνια, οι DJs που βρέθηκαν στο επίκεντρο των clubs στη Νέα Υόρκη στα μέσα των 90s, ο λόγος για παίχτες σαν τους Mark Ronson, Clark Kent, Kon & Amir, μιλάνε πάντα με σεβασμό για το πώς η αναζήτηση των samples τους μύησε στους αυθεντικούς ήχους της μαύρης μουσικής ιστορίας. 

Και η αλήθεια είναι ότι από τις αρχώς των 90s μέχρι σχεδόν τα τέλη των 00s χρειάστηκαν σχεδόν 20 χρόνια και ολόκληρος ο υποστηρικτικός μηχανισμός του Internet για να έρθουν στην επιφάνεια αυτά τα διαμάντια της μουσικής ιστορίας. Νωρίτερα, ακριβώς την εποχή που η Ελλάδα ενθουσιαζόταν με το alternative rock συνεχίζοντας την έτσι και αλλιώς δεινοσαυρική rock παράδοση (θυμήσου τους «καρεκλάδες» aka «γκεράπηδες» -εκ του Get Up του James Brown-και την όχι και τόσο άνετη κοινωνική ζωή τους), φάνταζε αδύνατο να καταλάβει κάποιος το βάθος που κρύβουν κάποια από τα rap samples, πόσο μάλλον να μάθει για αυτά. Δεν είναι υπερβολή ο χαρακτηρισμός «μετρημένα κουκιά» για όσους ήταν σε θέση να αντιληφθούν μέχρι το 1998 ότι ονόματα σαν τους Active Member μπορούσαν να «φιλτράρουν» ακόμα και τα grooves του Mulatu Astatke στον ήχο τους.

 

Στο podcast και το εκτενές playlist που ακουλουθεί βέβαια, δεν υπάρχουν ελληνόφωνα ραπ κομμάτια με τα samples τους, κυρίως γιατί α) αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμα ολοκληρωμένο επεισόδιο αλλά και γιατί β) από μόνη της η αναζήτηση των εικοσιτριών (και βάλε) ρηξικέλευθων δειγμάτων (πολλά εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκαν με εκατοντάδες ακόμη τρόπους σε διαφορετικές μέσα στα χρόνια παραγωγές) καθώς και ο τρόπος που συνδέθηκαν με τη χρυσή εποχή του ραπ, επέβαλλαν αυτό το ξεχωριστό και με χρονολογική σειρά δομημένο επεισόδιο.

 1. The Apache Effect - (1981)

Από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη φορά που το hip hop συνάντησε τα charts ήταν το 1980 με το Rapper’s Delight των Sugarhill Gang τον Ιανουάριο του 1980. Βασισμένο στο “Good Times” των Chic, έδειχνε τον δρόμο των samples, έτσι όπως τα «τσόπαραν» (ή αλλιώς «έκοβαν») οι DJs για να χορεύουν τα πρώτα break dance τα b-boys της Νέας Υόρκης. Το concept «διαλέγω τα σωστά grooves και ραπάρω από πάνω» οδήγησε το πρώτο πετυχημένο rap γκρουπ ever, αυτό των Sugarhill Gang,  στο “Apache” single του 1981.  Κρατώντας το εντυπωσιακό και απόλυτα στακάτο beat του James Beck Gordon από το αντίστοιχο “Apache” των Incredible Bongo Band (που από το 1973 έψαχνε την απήχηση που του άξιζε) ώθησε τους Sugarhill Gang στο να αναπτύξουν τη σχέση τους με τα Top 40 charts και παράλληλα υπενθύμισαν στο κοινό ότι η “Apache” μελωδία ανήκει ουσιαστικά στον Άγγλο rock’n’roll κιθαρίστα Bert Weedon, από τα 1960. Το Apache beat των Incredible Bong Band θεωρείται από τα πιο πολυσαμπλαρισμένα funk - rare grooves στην hip hop και για τα εγχώρια δεδομένα  αποτελεί τη ρυθμική βάση της περίφημης “Discotheque” των Ιμισκουμπρίων.

2.LL Cool J - Rock The Bells (1985) / Trouble Funk - 4th Gear (1983)

H Def Jam στα γεννοφάσκια της και ο Rick Rubin που μεγάλωνε με το ένα αυτί στα clubs της Νέα Υόρκης και με το άλλο στο punk της Washington δεν έχασε από το ραντάρ του, την go-go funk σκηνή της δεύτερης. Εδώ το βασικό groove είναι από τo 4th Gear των Trouble Funk όπως είχε ηχογραφηθεί ζωντά στο Saturday Night Live τους το 1983. 

3. Run - DMC - Peter Piper (1986) / Bob James - Take Me To The Mardi Gras (1975)

Κοντά σε ρυθμολογία με το "Rock The Bells" και σε συνέχεια του θρύλου που έχτιζε τότε η Def Jam, το Raising Hell album των Run-DMC ξεκινάει με το Peter Piper που ξεσηκώνει ένα  μικρό θέμα από τα keyboards του Bob James αλλά και την εισαγωγή του βασικού beat του Take Me To The Mardi Gras. H μελωδία του Bob James κυκλοφόρησε το 1975 και ασφαλώς με εξαίρεση το ρυθμικό κομμάτι, συνθετικά αποτέλεσε διασκευή στο ομότιτλο κομμάτι του Paul Simon από το 1973.

4. Eric B. & Rakim - Eric B. Is President (1986) / James Brown - Funky President (1974).

Ok, now we talking. Ας ξεκινήσει το σοβαρό diggin’  με το ιστορικό δίδυμο των Eric B. & Rakim να οδηγούν τη κούρσα. Ο Μarley Marl από τους επιδραστικότερους DJ, παραγωγούς είναι στο beat και ανακατεύει από το πολυσαμπλαρισμένο αργότερα Funky President, μέχρι το θρυλικό The Champ των Mohawks ενώ ξαναπαίζει την synth μπασογραμμή του disco anthem “Over Like a Fat Rat" της Fonda Rae. Στο ταμπούρο λέγεται ότι υπάρχουν overdubs -δηλαδή επιπλέον μίξη- του επίσης κοφτερού “Impreach The President” των Honey Drippers.

 5. Super Lover Cee & Casanova Rud -  Do the James (1987) / The Honey Drippers - Impreach The President (1973)

Και εδώ σε ένα από τα λιγότερα γνωστά rap jams, το intro των Honey Drippers βασιλεύει. Η wikipedia λίστα με τα κομμάτια που έχουν “δανειστεί” το drum break των Drippers είναι εντυπωσιακή.

6. Boogie Down Productions - South Bronx (1987) / James Brown - Funky Drummer & Get Up, Get Into And Get Involved.

Οι BDP ήταν ο Krs-One, o D-Nice και ο Dj Scott La Rock που δολοφονήθηκε μόλις έξι μήνες μετά από το εν λόγω ντεμπούτο album Criminal Minded. Εδώ το hip hop για πρώτη φορά παίρνει πολιτική και κοινωνική θέση ένω το single South Bronx, γίνεται ο λόγος για το περίφημο Bridge War. Δηλαδή τον εμφύλιο για το μέρος της Νέας Υόρκης από όπου ξεκίνησε το χιπ χοπ. Ίσως η καλύτερη χρήση του επίσης πολυπαιγμένου sample “Funky Drummer”, όπως το εμπνεύστηκε ο ντράμμερ του το 1970, Clyde Stubblefield. Το video με την ιστορία που αναλύει το πως ο Clyde Stubblefield δεν πληρώθηκε ποτέ δικαιώματα ενώ το μεγαλύτερο μέρος αυτών πήγαινε στον James Brown, έχει ξεπεράσει τα 157 χιλιάδες views στο youtube.

*Ένα χρόνο μετά δηλαδή το 1988, οι Ultramagnetic MCs στο "Give The Drummer Some" κυριολεκτικά το αποθέωσαν.

 

 

7.  Public Enemy - Rebel Without A Pause (1987) / The J.B.s - The Grunt (1970)

Τέσσερα δευτερόλεπτα αρκούν για να γραφτεί ραπ ιστορία κάθως μόλις τα 4 πρώτα δευτερόλεπτα του The Grunt με αυτό το alto σαξόφωνο ήταν αρκετά ώστε να δώσουν το πιο χαρακτηριστικό σημείο στο stone cold classics των Public Enemy. Aκολούθησαν οι Eric B. and Rakim, 2 Live Crew, Jungle Brothers, Ultramagnetic MCs, Wu-Tang Clan, Pete Rock & C.L. Smooth, The Black Eyed Peas.

8. JVC Force - Strong Island (1988) / Freda Payne - Unhooked Generation (1970)

Το 1988 κυκλοφορούσαν hit singles σχεδόν όλα τα acts του πρώτου σοβαρού ραπ κύματος της Νέας Υόρκης. Οι J.V.C. F.O.R.C.E. είναι  από τα λιγότερα διαδεδομένα ονόματα εκτός Αμερικής αλλά το "Strong Island" είναι ένας δυναμίτης που βασίζεται στο απόλυτο ριφ του "Unhooked Generation" και ακόμη και σήμερα έχει ιδιαίτερη δυναμική αν το μιξάρεις σωστά.

9. Biz Markie - Nobody Beats The Biz (1988) / Lafayette Afro Rock Band - Hihache (1973)

Πριν αφήσουμε τα 80s επιβάλλεται να δώσουμε ένα επικό shout στο ανυπέρβλητο Biz Markie (R.I.P.), έναν από τους πρωτοπόρους του human beatboxing και σχετικά ψαγμένος digger. Από τους πρώτους, αν όχι πρώτος που όταν όλοι ψώνιζαν τα drum beats τους από τον James Brown και τους Honey Drippers, αυτός ανακάλυπτε το Hihache των Lafayette Afro Rock Band.

10. The D.O.C. - It’s Funky Enough (1989) / Foster Sylvers - Misdemeanor (1973)

Στα τέλη των 80s, αρχές 90s έχει ξεκινήσει και η West Coast αντεπίθεση. Ο D.O.C. είναι side project του Dr. Dre ο οποίος όντας ζεστός ακόμα από τα N.W.A. χιτ, ξεθάβει πρώτος το “Funky Enough” album του μπόμπιρα Foster Sylvers, βενιαμίν της οικογενειακής μπάντας Sylvers που ήταν κάτι σαν απάντηση στο hype των Jacksons 5 στις αρχές των 70s.

11. Stezo - It’s My Turn (1989) / Skull Snaps - It’s A New Day (1973)

Είναι άδικα παραγνωρισμένο αυτό το single του Stezo. Αυτό είναι το πρώτο ever rap κομμάτι που σαμπλάρει το θρυλικό It’s A New Day των Skull Snaps και μέσα στην επόμενη δεκατία ακολουθούν από το Passin’ By των Pharcyde και το Poison των Prodigy μέχρι ακόμα 550 τραγούδια. Σαν να μην έφτανε αυτή η πρωτιά εδώ, ο παραγωγός Crazy Noize χρησιμοποιεί ακόμα δείγματα από το UFO των ESG και το Atomic Dog του George Clinton.

12. A Tribe Called Quest - Can I Kick It? (1990) / Walk On The Wild Side - Lou Reed (1972)

Μα ασφαλώς, αν κάποιοι έμαθαν στα 90s kids τι σημαίνει eclectic δισκοθήκη είναι οι ΑΤCQ. Από τους λίγους που θα δικαιούνταν παραπάνω από ένα κομμάτια σε αυτό το αφιέρωμα αν όμως, δεν τους είχαμε αφιερώσει ολόκληρο άρθρο στη συμπλήρωση 30 χρόνων από το σπουδαίο “Low End Theory”. To “Kick It” πρόλογιζε το μανιφέστο του People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm και εκτός από Lou Reed, περιείχε στοιχεία από το Spinning Wheel του cosmic jazz πολυοργανίστα Lonnie Smith καθώς και από την Ινδική disco funk του Sunshower από τους Dr. Buzzard's Original Savannah Band.

13. Ice Cube - AmeriKKKa’s Most Wanted (1990) / Kool & The Gang - Let The Music Take Your Mind (1969) & Sly & The Family Stone - Advice (1967)

Μέχρι τώρα θα πρέπει να έχει γίνει ξεκάθαρο, ότι τα πρώτα μεγάλα χιτ του Αμερικάνικου ραπ βασίστηκαν σε μερικά, μετρημένα στα δάχτυλα, κλασσικά funk album. Πρακτικά αν ξεκινούσε κάποιος παραγωγός να προσαρμόζει δείγματα από ένα κλασσικό album όπως για παράδειγμα το ομότιτλο Kool & The Gang του 1970, θα ακολουθούσε ένα ντόμινο με αντίστοιχα samples άλλων παραγωγών - ράπερ - συγκροτημάτων από το ίδιο album. Το συγκεκριμένο jam βέβαια, κέρασε από τα soul vibes του Chocolate Buttermilk μέχρι τα funky breaks του Let The Music Take Your Mind. Σημειώστε ότι Ice Cube ακριβώς το 1990 ήταν hot σε παγκόσμιο επίπεδο.

14. Main Source - Live At The Barbeque (1991) / Vicki Anderson - In The Land Of Milk And Honey (1971)

What a year to be alive το 1991. Εδώ ο άγνωστος ακόμα Nasty Nas, αμούστακος, αφήνεται στα έμπειρα χέρια του θρυλικού Large Professor, που του δίνει το τέλειο beat και ρίχνει σαγόνια με το flow του στο Live At The Barbeque. Η χρήση samples που κάνει ο προφέσορας είναι υποδειγματική. Σε ολόκληρο το Breaking The Atoms album, δίνει δεύτερη ζωή στις καριέρες της Gwen McCrae (όταν το 90% of Me Is You μπλέκεται στο Just Hangin’ Out), της Vicki Anderson μπλέκοντας το στακάτο drumming του In The Land… μαζί με τον ρυθμό του Nautilus από τον Bob James ενώ diggάρει πριν απόλους το παγκόσμια άγνωστο μέχρι τότε, Baby Don’t Cry των The Third Guitar του 1968 που ακούγεται στο Looking At The Front Door. To επτάϊντσο των The Third Guitar δεν βρίσκεται πλέον εύκολα και έχει μέσο όρο μεταπώλησης τα 287 δολάρια.

15. The Geto Boys - Mind Playing Tricks on Me (1991) / Isaac Hayes - Hung Up on My Baby (1974)

Το album με το πιο άρρωστο εξώφυλλο ever βρίσκει τον Scarface να μετατρέπει σε μινι hit όλα τα θέματα ψυχικής υγείας που αντιμετώπιζε. Κάτι ανάμεσα σε sample και διασκευή, αποδίδει φόρο τιμής στο soulful μεγαλείο του Isaac Hayes. Μετά τους Geto περίπου 71 ακόμη παραγωγές επαναχρησιμοποίησαν το sample ή έκαναν quote στα αριστουργηματικά lyrics του Scarface.

16. Gang Starr - Precisely The Right Rhymes (1991) /  Brethren - Outside Love (1970)

Η μορφή που ακούει στο όνομα DJ Premier ανακαλύπτει πρώτος τα heavy τύμπανα του Outside Love από το psych rock album του πρότζεκτ Brethren πίσω στα 1970. Ακόλουθησαν άπαντες. Από το Electric Relaxation των Tribe , μέχρι το Suicidal Thoughts του Biggie μέχρι τους Onyx.

17. Pete Rock & CL Smooth  - They Reminice Over You (T.R.O.Y.) (1992) / Tom Scott and The California Dreamers - Today (1967)

Η πλειοψηφία των παραγωγών του Pete Rock πιάνουν άνετα τις ραπ κορυφές. Από τον Premier μέχρι τον RZA και τον Dilla όλοι έχουν να λένε για την ποιότητα των beats του και τη φινέτσα των samples του. To T.R.O.Y. είναι μακράν το καλύτερο παράδειγμα για το πόσο έξυπνα έκανε flip τα δείγματα του. Εδώ δημιουργεί εκ νέου μια μελωδία που βασίζεται σε ένα από τα πιο δυσεύρετα (τύπου 300+ δολάρια για να το αγοράσεις) Impulse albums, αυτό του σαξοφωνίστα Tom Scott με τους  California Dreamers. Για την ακρίβεια, πρόκειται για διασκευή του Tom Scott και της μπάντας του στο Today των Jefferson Airplane (1967). 

18. Kool G Rap & Dj Polo - On The Run (1992) & Streets Of New York (1990) / Ray Bryant Up Above The Rock (1968) & The Fatback Band - Gotta Learn How To Dance (1975)

Θα ήταν άδικο αν λίγο πριν την τελευταία πεντάδα δεν εκτίμουσαμε τα φοβερά raps του Kool G. Στη σύντομη συνεργασία του με τον Dj Polo άφησαν 2 ιστορικής σημασίας album . Από το Wanted Dead Or Alive του 1990, διαλέγω το Streets Of New York όπου ο Large Professor πατάει πάνω στο Gotta Learn How To Dance των Fatback Band (disco jam που δέκα χρόνια μετά θα το σαμπλάρουν και οι Groove Armada για την μεγάλη τους επιτυχία My Friend) ενώ στο On The Run από το Cold Chillin’ του 1992 τα πραγματά θα γίνουν ξεκάθαρα πιο Gangsta με το πιάνο του Up Above The Rock, του Ray Bryant εποχής Cadet 1968 να προσθέτει τον ιδανικά δραματικό τόνο.

19. Snoop Doggy Dog - Gz and Hustlas (1993) / Bernard Wright - Haboglabotribin’ (1981)

Το Doggystyle είναι το ντεμπούτο του Snoop που πάντοτε φρόντιζε να έχει δίπλα του συνεργάτες που ξέρανε τόνους μουσικής. Στην παρούσα περίπτωση ο Dr. Dre δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να τσιμπήσει ολόκληρο το groove του Νεοϋορκέζου funk κιμπορντίστα Bernard Wright που στα late 70s-early 80s ήταν προστατεύομενος θρύλων όπως ο Weldon Irvine και ο Don Blackman.

20. Wu Tang Clan - Tearz (1993) / Wendy Rene - After laughter (comes tears) (1964)

Σχεδόν τα μισά κομμάτια του Enter The Wu μπαίνουν με τσαμπουκάδες ή καράτε ξυλίκια, πόσο πιο cool να γίνει η φάση τους δηλαδή.Το Tearz είναι το πρώτο ever b-side του γκρούπ στο δωδεκάιντσο που οδηγούσε το Protect Ya Neck. To After laughter (comes tears) της Wendy Rene από τον κατάλογο της Stax κουβαλάει μελωδικά και συναισθηματικά ολόκληρο το κομμάτι.

21 O.C.  - Time’s Up (1994) / Les Demerle - A Day In The Life (1968)

O Les Demerle είναι ένας drummer από το Μπρούκλυν που το 1968 διασκεύασε το A Day In The Life των Beatles με τη βασική μελωδία στα πνευστά και στα πλήκτρα. Ο Οman Credle έχοντας υπογράψει στη Wild Pitch Records το 1994, είχε ετοιμάσει με τη βοήθεια του Buckwild το beat του Time’s Up με τη λογική να μπει στο επόμενο album του Pharoahe Monch των Organized Konfusion. Υποτίθεται δε, ότι ο Nas θα συμμετείχε επίσης στο single αλλά δεν καταδέχτηκε ποτέ να πάει στην ηχογράφηση. Έτσι ο O.C. κυκλοφόρησε σαν underground hip hop καλλιτέχνης το λυρικό Word…Life άλμπουμ και δεν είναι δεν απορείς γιατί η ένταση στο vibe του το μετέτρεψε σε classic για τους μυημένους.

22. Mobb Deep - Shook Ones Part II (1995) / Herbie Hancock - Jessica  / Quincy Jones Kitty with the Bent Frame  / Daly- Wilson Band - Dirty Feet

Και εδώ τα λόγια περιττεύουν. Ο Havoc παραδίδει ένα απίστευτο κολάζ πιτσάροντας χαμηλά και σε άλλο τόνο το θέμα του Herbie Hancock, επενδύει στις ατμόσφαιρες του Quincy Jones και τσιμπάει το beat από τους Αυστραλούς jazzmen Daly- Wilson Band. Oooofff.

23. Juggaknots - Clear Blue Skies (1996) / The Meters - Stormy (1969)

Αν κάτι μου έλειψε από αυτό το αφιέρωμα είναι σίγουρα οι De La Soul, αλλά ξέρω πως στις αρχές του Μάρτη που επιτέλους ο καταλογός τους εμφανίζεται για πρώτη φορά στις πλατφόρμες θα έχω να γράψω αρκετά γι’αυτούς. Έπειτα, σίγουρα έλειψαν οι Meters. Το απίστευτο παίξιμο του Zigaboo Modeliste και οι κιθαρές του Nocentelli. Ευτυχώς, ακριβώς στο 90’ ήρθε να με σώσει το πιο μελαγχολικό, μελωδικό και βαθιά κοινωνικό hip hop κομμάτι που ανακάλυψα τελευταία. Ένα πραγματικό ταξίδι με τα raps να σου σφίγγουν το στομάχι.

 

*Stetsasonic - Talkin All That Jazz (1988) / Banbarra - Shack Up (1975)

 Ελπίζω να ανέφερα έστω επιγραμματικά τα περισσότερα από τα σπουδαία ονόματα που είτε έγιναν αφορμή για να μεγαλώσουν δισκοθήκες και να διευρυνθούν μουσικοί ορίζοντες, είτε απλά άφησαν το ραπ στίγμα τους στα 90s. Ακόμα και αν κάποιες περιπτώσεις είχαν πιο local Νεοϋορκέζικο χαρακτήρα, δηλαδή η φήμη των ονομάτων δεν ταξίδεψε εύκολα μέχρι εδώ, ή αν επίτηδες άφησα κάποια οικεία και μαζικά αναγνωρίσιμα κομμάτια με τα samples τους απέξω είναι γιατί σχεδόν δέκα χρονιά πριν είχα την ευκαιρία να περάσω μερικούς μήνες στη πόλη που γέννησε αυτό τον ήχο και να καταλάβω την σημασία του να κυνηγάς το diggin’ που δημιουργεί γνώση και όχι αυτό που δημιουργεί εντύπωση. Συνοψίζοντας, η σχέση hip hop και sampling είναι ακριβώς αυτή που αναφέρουν στα rap του Talkin All That Jazz οι θρυλικοί Stetsasonic σφραγίζοντας της με διπλά και τετραπλά δείγμας στο drum beat από το Shack Up των Banbarra μέχρι τους Turtles του 1968 και κυριώς με τις ατμόσφαιρες - cosmic πλάτες από το κλασσικό πλέον θέμα του Expansions του Lonnie Liston Smith.