Πόσο περίεργο είναι που στη χρονιά της απόλυτης δικαίωσης του ambient -και εν μέρει πειραματικού- ήχου, τα αμιγώς ηλεκτρονικά μέσα που κάποτε του έδιναν μορφή (όπως τα samples ή το pc software) έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα. Στη δεκάδα που ξεχωρίζει, όπως και στις 5 επιπλέον περιπτώσεις που έφτασαν κοντά σε αυτήν, ο αναλογικός ήχος, καθώς και οι νέες τεχνικές παραγωγής του, κοιτάνε περισσότερο στην πρώτη χρυσή εποχή της γέννησης της electronica, δηλαδή τα '70s, και εστιάζουν στην ατμόσφαιρα, παρά σε ριζοσπαστικές beat making τεχνικές.

Το γεγονός ότι η πανδημία άλλαξε την ηλεκτρονική μουσική όπως την ξέραμε, δεν αποδεικνύεται μόνο από αυτή τη λίστα, που φιλοξενεί μόλις δύο άλμπουμ που φλερτάρουν με τη ρυθμική εκδοχή της, αλλά και από το γεγονός ότι οι δημιουργοί που συνήθιζαν να παντρεύουν τον εγκεφαλικό ήχο με τα χορευτικά vibes, είτε αποφάσισαν να κάνουν ένα διάλειμμα, είτε βρήκαν τον χρόνο να εμβαθύνουν και να επαναπροσδιορίσουν την πραγματική δύναμη των ηλεκτρονικών ήχων. Δηλαδή, να συνθέσουν με στόχο το ταξίδι.

Στις αρχές του 2021, σχεδόν αβίαστα προέκυψε αυτό το αφιέρωμα γύρω από την ambient “πόρωση” που βίωναν όσοι παρακολουθούσαν τις μουσικές εξελίξεις. Λίγους μήνες αργότερα, ήρθαν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης και τα πρώτα parties / events με τους djs και τους παραγωγούς της dance να “ξεμουδιάζουν”. Παρόλα αυτά, το ambient νερό είχε μπει στο αυλάκι, και σχεδόν όλοι, djs και μη, είχαν καταλάβει ότι σημασία πια έχει το πώς θα πει κάποιος μια ιστορία και με τι ζεστούς ήχους θα ντύσει ή θα απογειώσει το ηχητικό του concept.

Καθόλου τυχαία, οι κορυφές αυτής της λίστας δανείζονται από την “ελεύθερη” ή την πνευματική -αν προτιμάτε- jazz καθώς και την “εσωτερική” μουσική που βαφτίσαμε trip hop. Εννοείται ότι προηγήθηκε μελέτη λίγο πριν την τελική απόφαση για τη δεκάδα. Και, διαβάζοντας για τους electronica δίσκους που έχουν αποσπάσει καλές κριτικές στα διεθνή μουσικά μέσα, συνειδητοποιούσα πόσο “πίσω” είχε μείνει πλέον η ανάγκη του κόσμου να ακούσει ολοκληρωμένα χορευτικά άλμπουμ. Όχι, δε θα μπορούσαν και δεν το άξιζαν να είναι σε αυτή τη λίστα οι δίσκοι των Bicep ή του Nightmares On Wax, του Jon Hopkins ή του Joy Orbison, αν και για τον τελευταίο το συζητάμε. Και δεν μπήκαν, όχι γιατί δεν ήταν καλοφτιαγμένοι, αλλά γιατί δεν είχαν να διηγηθούν τόσο δυνατές ιστορίες και με τόσο στοχευμένη αισθητική όσο οι παρακάτω. Θα διαπιστώσετε από το ηχητικό ή και από τα δείγματα που συγκέντρωσα στο κάτωθι Spotify link, ότι σχεδόν κάθε κομμάτι στέκεται εξίσου άρτια μεμονομένο (και με χαρακτηριστική ηχητική ταυτότητα) όσο και σαν μέρος του μεγαλύτερου παζλ που εμπνεύστηκαν οι δημιουργοί του.

Και με την εποχή να προσφέρει “περισσότερα” σπιτικά άλμπουμ από όσα συνήθως άντεχε το αυτί του μέσου ακροατή, η διαλογή των 10 -υποκειμενικά μα και όσο πιο αντικειμενικά γινόταν- καλύτερων, έπρεπε να επαφίεται στον κανόνα των “δεμένων” δίσκων. Αυτών που κατάφεραν να συνδυάσουν την καινοτομία στον ήχο με το ενιαίο κόνσεπτ και -για το διάστημα που τους εμπιστευόσουν- τον χρόνο και τον χώρο σου, αυτών τελικά που φρόντιζαν να σου χαρίσουν μια μοναδική εμπειρία.

Οι παρακάτω δέκα ηλεκτρονικοί δίσκοι του 2021 (με αξιολογική ροή) σε οδηγούν σχεδόν “αυτόματα” σε νέες εμπειρίες ακρόασης.

10.Pauline Anna Strom - Angel Tears in Sunlight (RVNG Intl)

Έφυγε στα 74 της, τον Δεκέμβρη του 2020 αλλά πριν είχε προλάβει να ηχογραφήσει την ambient ομορφιά “Angel Tears in Sunlight” για τη RVNG έπειτα από 30 ολόκληρα χρόνια.

9. Fatima Al Qadiri - Medieval Femme (Hyperdub)

Η Fatima μεγαλώνει με στυλ και παγκόσμια μουσική συνείδηση. Αν η κυρίαρχη τάση της electronica ήταν η ambient, η ενσωμάτωση παραδοσιακών στοιχείων και η ανάδειξη της παγκόσμιας κουλτούρας που σε δέχεται με την πραγματική σου έθνικ ταυτότητα, ακολουθούσε αμέσως μετά.

8. Koreless - Agor (Young)

Από τα λίγα ονόματα που έχει κρατήσει “σαν διαμάντια” στο χαρτοφυλάκιο της η Young (πρώην Young Turks), ο Βρετανός ηλεκτρονικός οραματιστής, πήρε μίνιμαλ μελωδίες και τις μετέτρεψε στο πιο μάξιμαλ sound design που μπορεί να φανταστεί κανείς.

7. Lost Girls - Menneskekollektivet (Smalltown Supersound)

“Είναι σαν το ατιθάσευτο alter ego της Jenny Hval να παίρνει αυτοβούλως σάρκα και οστά και μετά τα ηνία, τη στιγμή που η ίδια κοιτάζει τον εαυτό της στον καθρέφτη, ενώ προσπαθεί να προβάρει μία ακόμη εξονυχιστικά δουλεμένη ιδέα.” - Άγγελος Κλειτσίκας (https://www.avopolis.gr/albums/international-albums/72462-lost-girls-menneskekollektivet-review)

6. Caterina Barbieri - Fantas Variations (Editions Mego)

“Το Fantas Variations είναι ένα σημείο συνάντησης μεγάλου ταλέντου και σπουδαίας εκφραστικής δύναμης.” - Τάνια Σκραπαλιώρη https://www.avopolis.gr/albums/international-albums/72535-caterina-barbieri-fantas-variations-review

5. Argy - The Interior Journey (Renaissance Records)

Σκοπός κάθε ηλεκτρονικού δίσκου που κλείνει με σχεδόν acid μανιφέστα όπως το “Psychedelic Revival” είναι να κερδίσει τη μάχη με τον χρόνο.

4. Conclave - Conclave (Love Injection)

Ένας δίσκος που μέσα σε τόσο δύσκολες συνθήκες αποφασίζει να τιμήσει έννοιες όπως η κοινότητα, η παράδοση και η κληρονομία στην underground χορευτική σκηνή της Νέας Υόρκης.

3. Nala Sinephro - Space 1.8 (Warp)

Από τους πιο ιδιαίτερους, φινετσάτους και συναισθηματικά φορτισμένους, ορχηστρικούς δίσκους της χρονιάς.

2. Tirzah - Colourgrade (Domino)

Με τη βοήθεια της καλής της φίλης και συνεργάτιδας Mica Levi, αντλεί έμπνευση από τη μαγεία της νέας ζωής, την ευγνωμοσύνη προς το σύμπαν και την ανιδιοτελή μητρική αγάπη.

1. Floating Points, Pharaoh Sanders, London Symphony Orchestra - Promises (Luaka Bop)

Τα εννέα μέρη του Promises κυλούν αβίαστα το ένα μέσα στο άλλο, εκκινώντας πάντοτε από το ίδιο εκείνο άρπισμα, που λειτουργεί σαν μαγικός αρμός και αιχμαλωτίζει τον ακροατή σε έναν πρωτότυπο και συγχρόνως υπέροχα παλιό κύκλο ονείρου. - Τάνια Σκραπαλιώρη

Και 5 αξιοσημείωτες αναφορές

Moritz von Oswald Trio - Dissent (BMG)

Ο dub techno θρύλος του Βερολίνου επιστρέφει με νέο τριο έξι χρόνια μετά και η Laurel Halo βρίσκεται στα πλήκτρα.

Space Afrika - Honest Labour (DAIS)

Οι Space Afrika έχουν τον εγκεφαλικό - ηλεκτρονικό, με λούπες και έγχορδα, δίσκο που θες. Μαζί και ένα φόρο τιμής στη Νιγηριανή καταγωγή του βασικού δημιουργού Joshua Inyang.

The Pilotwings - Les Charismatiques - (BFDM)

Συμβαίνει τώρα και είναι μόλις μιας εβδομάδας, αλλά αποθεώνει τη στυλάτη πλευρά των 80s και μας υπενθυμίζει ότι όντως υπάρχει τέτοια.

Asher Levitas & Hannah Archambault - Nous N'étions Jamais Vraiment Là (2021, Line Explorations)

Η μουσική του Λονδρέζου Asher Levitas (με ιστορία στην Planet Mu) και της Παριζιάνας Hannah Archambault, είναι απαραίτητη όπως ο αέρας και το νερό, και θα σε βοηθήσει να τη βγάλεις καθαρή με λίγο ακόμα σεβασμό προς τον εαυτό σου στη διάρκεια των lockdowns.

Ακούστε εδώ το podcast του Δημήτρη Λιλή:

Anthony Naples - Chameleon (ANS Recordings)

Περισσότερη μουσική για διαλογισμό παρακαλώ. Ακόμη και αν έρχεται από τη Νέα Υόρκη του Naples και συνδιάζει ambient techno, dub ή ακόμα και post-punk.